Dạy và học trực tuyến – Xu hướng không thể đảo ngược

Leandix

August 11, 2025

-,Blogs

Giáo dục trực tuyến tại Việt Nam đang trải qua một cuộc cách mạng sâu sắc, không chỉ đơn thuần là xu hướng mà đã trở thành một phần thiết yếu trong hệ sinh thái giáo dục hiện đại. Từ những ngày đầu bỡ ngỡ của đại dịch COVID-19, việc dạy và học trực tuyến đã nhanh chóng trưởng thành, khẳng định vị thế là “xu hướng không thể đảo ngược” trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia.

Với quy mô thị trường công nghệ giáo dục (EdTech) đạt khoảng 5 tỷ USD và tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) dự kiến 25%, Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ 2 trên toàn thế giới về số người học trực tuyến miễn phí trong năm 2024. Đây không chỉ là con số ấn tượng mà còn phản ánh sự chuyển đổi mạnh mẽ trong nhận thức và hành vi học tập của người Việt Nam.

1. Thực trạng và quy mô phát triển

1.1. Bức tranh tổng thể thị trường giáo dục trực tuyến

Theo báo cáo Vietnam EdTech & eLearning Report 2025, thị trường EdTech Việt Nam ước tính đạt quy mô khoảng 5 tỷ USD với tổng doanh thu năm 2024 khoảng 364,7 triệu USD. Con số này không chỉ thể hiện sự phát triển vượt bậc mà còn chứng minh tiềm năng khổng lồ của ngành công nghệ giáo dục trong nước.

Thị trường giáo dục trực tuyến Việt Nam hiện tại quy tụ hàng trăm công ty và startup hoạt động trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm nền tảng học trực tuyến, hệ thống quản lý học tập (LMS), và công cụ hỗ trợ học tập. Sự hiện diện của khoảng 750 doanh nghiệp EdTech cho thấy sự cạnh tranh ngày càng cao trong ngành, đồng thời cũng phản ánh sự phát triển nhanh chóng của thị trường này.

1.2. Sự tăng trưởng vượt trội về người dùng

Điều đáng chú ý nhất là sự tăng trưởng đột phá về số lượng người dùng. Theo thống kê của Khan Academy, trong năm 2024, có hơn 204 triệu phút học tập được ghi nhận trên nền tảng này tại Việt Nam, với hơn 2 triệu tài khoản học tập được tạo lập. Việt Nam đã vươn lên vị trí thứ hai về người dùng trên toàn cầu, chỉ xếp sau Brazil và tăng một bậc so với năm 2023.

Tại cấp độ quốc gia, số liệu từ Bộ Giáo dục và Đào tạo cho thấy tính đến năm 2023, Việt Nam đã có hơn 1 triệu người học trực tuyến, trong đó có hơn 500.000 người học đại học và sau đại học. Dự báo đến năm 2029, số lượng người dùng các sản phẩm EdTech có thể lên tới 11,8 triệu người.

1.3. Đầu tư và hỗ trợ từ các nhà đầu tư

Năm 2023 chứng kiến khoảng gần 200 triệu USD được đầu tư cho EdTech, bao gồm các startup như EQuest, Elsa, Vuihoc, Teky, MindX. Trong năm 2024, các startup EdTech Việt Nam tiếp tục thu hút hơn 25 triệu USD đầu tư, chứng tỏ lĩnh vực này vẫn được các quỹ đầu tư mạo hiểm quan tâm.

Sự quan tâm từ các nhà đầu tư quốc tế cũng ngày càng tăng cao. Các quốc gia như Hàn Quốc, Úc, Nhật Bản đang tích cực mở rộng đầu tư vào EdTech tại Việt Nam, nhìn thấy tiềm năng lớn của thị trường này.

2. Xu hướng công nghệ dẫn dắt tương lai

2.1. Trí tuệ nhân tạo (AI) – động lực chính của cuộc cách mạng

Trí tuệ nhân tạo đang trở thành xương sống của giáo dục trực tuyến hiện đại. Theo Sách Trắng về Công nghệ giáo dục Việt Nam 2024, khoảng 60% sản phẩm EdTech ở Việt Nam đã áp dụng công nghệ AI. Quy mô thị trường trí tuệ nhân tạo ứng dụng vào công nghệ giáo dục được dự đoán sẽ tăng từ 3,45 tỷ USD vào năm 2023 lên 23,82 tỷ USD vào năm 2030, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 38%.

AI không chỉ hỗ trợ cá nhân hóa học tập mà còn thúc đẩy các mô hình giáo dục mới như Blended Learning, Nano Learning và nền giáo dục “just-in-time”. Các hệ thống AI có thể phân tích dữ liệu học sinh để đưa ra các kế hoạch học tập phù hợp với từng cá nhân, điều chỉnh tốc độ và độ khó của bài giảng dựa trên khả năng của người học.

2.2. Học tập kết hợp (Blended Learning) – sự cân bằng hoàn hảo

Mô hình học tập kết hợp, kết hợp giữa học trực tuyến và học trực tiếp, ngày càng trở thành xu hướng chủ đạo. Theo nghiên cứu từ EdTech Asia 2024, 58% nền tảng giáo dục trực tuyến Việt Nam đã ứng dụng AI để cá nhân hóa nội dung học tập trong mô hình Blended Learning.

Blended Learning không chỉ giúp học viên dễ dàng kiểm soát và chủ động về thời gian, địa điểm mà còn cung cấp trải nghiệm học tập đa dạng và phong phú hơn. Mô hình này đặc biệt phù hợp với bối cảnh Việt Nam hiện nay, khi mà việc kết hợp giữa truyền thống và hiện đại luôn được ưa chuộng.

2.3. Thực tế ảo và thực tế tăng cường (VR/AR)

Công nghệ VR/AR đang mang đến những trải nghiệm học tập sống động và chân thực, giúp học sinh dễ dàng tiếp thu kiến thức. Thay vì chỉ học lý thuyết qua video hay tài liệu, học viên có thể “bước vào” môi trường học tập ảo, nơi họ có thể tương tác trực tiếp với các mô hình và tình huống thực tế.

Ví dụ, trong khóa học y học, sinh viên có thể thực hành phẫu thuật trên mô hình 3D trong môi trường VR. Trong khóa học lịch sử, học viên có thể “thực sự” tham gia vào các sự kiện lịch sử thông qua công nghệ AR. Điều này không chỉ giúp tăng tính sinh động mà còn giúp người học hiểu sâu hơn về các khái niệm và quy trình.

2.4. Gamification – trò chơi hóa giáo dục

Gamification, hay trò chơi hóa, đang được ứng dụng rộng rãi để tăng tính tương tác và hứng thú cho người học. Các yếu tố trò chơi như phần thưởng, huy hiệu, bảng xếp hạng được sử dụng để khuyến khích học sinh tham gia vào các hoạt động học tập.

Phương pháp này không chỉ biến quá trình học tập trở thành trò chơi thú vị mà còn cho phép cá nhân hóa trải nghiệm học tập, tạo ra các hoạt động phù hợp với sở thích và mục tiêu của từng người học.

3. Những thay đổi mạnh mẽ từ đại dịch COVID-19

3.1. Cú hích lịch sử cho giáo dục trực tuyến

Đại dịch COVID-19 đã trở thành bước ngoặt lịch sử đối với giáo dục trực tuyến Việt Nam. Theo số liệu từ các nghiên cứu, tỷ lệ học trực tuyến của sinh viên Việt Nam đã tăng từ 42% năm 2019 lên 75% năm 2021, đặc biệt là sự gia tăng đột phá lên 61% vào năm 2020.

Trong giai đoạn cao điểm của dịch bệnh, khoảng 7,35 triệu học sinh các cấp đang học trực tuyến, mặc dù vẫn còn khoảng 1,5 triệu học sinh tại 26 tỉnh, thành phố chưa có đầy đủ thiết bị. Tại TP.HCM, tỷ lệ học sinh tham gia học trực tuyến đạt khá cao, trong đó khối Tiểu học và Trung học cơ sở trên 97% và THPT trên 99%.

3.2. Sự hỗ trợ toàn diện từ chính phủ và xã hội

Chính phủ Việt Nam đã có những động thái mạnh mẽ để hỗ trợ giáo dục trực tuyến. Các nhà mạng lớn như Viettel, VNPT, MobiFone, và Vietnamobile đã cam kết miễn phí lưu lượng data điện thoại cho học sinh, sinh viên, giáo viên khi sử dụng các giải pháp đào tạo trực tuyến.

Chương trình “Sóng và máy tính cho em” được Thủ tướng Phạm Minh Chính trực tiếp chỉ đạo phát động, nhằm hỗ trợ máy tính và dịch vụ viễn thông cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Đây được xem là nỗ lực nhằm tăng tốc quá trình số hóa trong giáo dục và thu hẹp khoảng cách số.

3.3. Thích ứng và đổi mới của các cơ sở giáo dục

Các trường đại học như UEH đã nhanh chóng chuyển đổi sang áp dụng các phương pháp giảng dạy hiện đại như flipped classroom (lớp học đảo ngược), nơi sinh viên phải chủ động chuẩn bị trước và thời gian trên lớp dành cho thảo luận và ứng dụng thực tế.

Việc chuyển đổi này không chỉ là giải pháp tình thế mà đã trở thành cơ hội để các trường tiên phong áp dụng công nghệ vào giảng dạy, tạo ra những trải nghiệm học tập mới mẻ và hiệu quả hơn.

4. Tác động sâu rộng đến xã hội và giáo dục

4.1. Dân chủ hóa việc tiếp cận giáo dục

Giáo dục trực tuyến đã xóa bỏ rào cản địa lý, giúp học sinh, sinh viên ở vùng sâu vùng xa có thể tiếp cận với những khóa học chất lượng cao từ các trường đại học danh tiếng. Các nền tảng như Coursera, Khan Academy, Edx đã thu hút hàng triệu sinh viên Việt Nam tham gia.

Theo thống kê, hơn 1,4 triệu người Việt đã tham gia các khóa học trên Coursera, gấp bốn lần so với trước đây. Điều này cho thấy giáo dục trực tuyến đã mở ra cánh cửa học tập toàn cầu, giúp người Việt tiếp cận với tri thức quốc tế ngay tại nhà.

4.2. Thay đổi phương thức học tập và giảng dạy

Giáo dục trực tuyến đã thúc đẩy sự chuyển đổi từ mô hình học thụ động sang học chủ động. Thay vì chỉ nghe giảng một chiều, học sinh được khuyến khích tham gia vào các hoạt động tương tác, thảo luận trực tuyến và học tập qua dự án thực tế.

Các giáo viên cũng phải thay đổi vai trò từ người truyền đạt kiến thức sang người hướng dẫn, hỗ trợ học sinh trong quá trình tự khám phá và xây dựng kiến thức. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào đào tạo giáo viên và cập nhật phương pháp sư phạm.

4.3. Cá nhân hóa trải nghiệm học tập

Một trong những ưu điểm lớn nhất của giáo dục trực tuyến là khả năng cá nhân hóa trải nghiệm học tập. Nhờ AI và phân tích dữ liệu, các nền tảng có thể theo dõi tiến trình học tập của từng cá nhân và đưa ra những gợi ý phù hợp.

Mô hình này đặc biệt hiệu quả trong việc hỗ trợ học sinh có tốc độ học khác nhau, giúp những em chậm tiến có thêm thời gian và hỗ trợ, trong khi những em học giỏi có thể học nhanh hơn theo khả năng của mình.

5. Vai trò của Leandix trong hỗ trợ giải pháp Odoo cho giáo dục

5.1. Giới thiệu về Leandix

Trong bối cảnh giáo dục trực tuyến phát triển mạnh mẽ, việc có một hệ thống quản lý hiệu quả trở thành yếu tố then chốt quyết định thành công. Leandix, với vai trò là đối tác chuyển đổi số hàng đầu tại Việt Nam, đã và đang cung cấp những giải pháp Odoo toàn diện cho ngành giáo dục.

Leandix không chỉ đơn thuần triển khai phần mềm mà còn tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI) vào hệ thống, giúp các tổ chức giáo dục tối ưu hóa quy trình quản lý và nâng cao hiệu quả vận hành. Với tầm nhìn trở thành đối tác hàng đầu trong việc kiến tạo tương lai số tinh gọn, Leandix đang góp phần quan trọng vào sự phát triển của giáo dục trực tuyến Việt Nam.

5.2. Giải pháp Odoo ERP cho giáo dục

Odoo ERP được Leandix triển khai cho ngành giáo dục mang lại những lợi ích vượt trội. Hệ thống tích hợp toàn bộ dữ liệu trên một nền tảng duy nhất, giúp quản lý thông tin học viên, lớp học, giảng viên, tài chính một cách liền mạch.

Phân hệ eLearning của Odoo đặc biệt phù hợp với xu hướng giáo dục trực tuyến hiện nay. Nó cho phép tạo khóa học đa định dạng, theo dõi tiến độ học viên, cấp chứng chỉ tự động và hỗ trợ tương tác hai chiều giữa giảng viên và học sinh. Điều này giúp các tổ chức giáo dục dễ dàng chuyển đổi sang mô hình học tập trực tuyến hoặc kết hợp.

5.3. Tích hợp AI và tự động hóa

Một trong những điểm nổi bật của giải pháp Leandix là khả năng tích hợp AI vào hệ thống Odoo. Leandix AI không chỉ giúp tự động hóa các tác vụ quản trị mà còn cung cấp những phân tích thông minh để hỗ trợ ra quyết định.

Hệ thống có thể phân tích dữ liệu học tập của học sinh để đưa ra những gợi ý cải thiện chương trình đào tạo, tối ưu hóa lộ trình học tập và nâng cao hiệu quả giảng dạy. Điều này hoàn toàn phù hợp với xu hướng cá nhân hóa giáo dục đang được ứng dụng rộng rãi.

5.4. Hỗ trợ chuyển đổi số toàn diện

Leandix không chỉ cung cấp công nghệ mà còn đồng hành cùng các tổ chức giáo dục trong suốt hành trình chuyển đổi số. Từ tư vấn chiến lược, triển khai hệ thống đến đào tạo sử dụng và hỗ trợ vận hành, Leandix cam kết mang lại giải pháp chuyển đổi số tinh gọn, nhanh chóng và chi phí tối ưu.

Với kinh nghiệm triển khai thành công tại các tập đoàn giáo dục lớn như RT Holdings, Leandix đã chứng minh khả năng giúp các tổ chức tiết kiệm 60% thời gian làm việc và cải thiện đáng kể trải nghiệm của học sinh và nhân viên.

6. Thách thức và giải pháp

6.1. Khoảng cách số và bất bình đẳng tiếp cận

Mặc dù giáo dục trực tuyến mang lại nhiều cơ hội, nhưng vẫn tồn tại khoảng cách số đáng kể. Theo số liệu, vẫn còn khoảng 1,5 triệu học sinh tại 26 tỉnh, thành phố chưa có máy tính để học trực tuyến. Tình trạng này đòi hỏi sự đầu tư mạnh mẽ hơn vào hạ tầng công nghệ và chính sách hỗ trợ từ nhà nước.

Để giải quyết vấn đề này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và xã hội dân sự. Các chương trình hỗ trợ thiết bị, kết nối internet và đào tạo kỹ năng số cần được mở rộng và duy trì lâu dài.

6.2. Chất lượng và hiệu quả học tập

Một thách thức khác là đảm bảo chất lượng giáo dục trong môi trường trực tuyến. Không phải tất cả nội dung và phương pháp giảng dạy truyền thống đều có thể chuyển đổi hiệu quả sang môi trường số. Điều này đòi hỏi sự đầu tư vào việc phát triển nội dung số chất lượng cao và đào tạo giáo viên về phương pháp sư phạm số.

Các tổ chức giáo dục cần có những tiêu chuẩn rõ ràng để đánh giá chất lượng khóa học trực tuyến và đảm bảo tính tương tác, hấp dẫn của quá trình học tập.

6.3. Bảo mật thông tin và quyền riêng tư

Với việc số hóa toàn bộ dữ liệu giáo dục, vấn đề bảo mật thông tin và quyền riêng tư trở nên cực kỳ quan trọng. Các nền tảng giáo dục trực tuyến cần đầu tư mạnh vào hệ thống bảo mật để bảo vệ thông tin cá nhân của học sinh và giáo viên.

Đồng thời, cần có những quy định pháp lý rõ ràng về việc thu thập, lưu trữ và sử dụng dữ liệu giáo dục, đảm bảo quyền lợi của người học được bảo vệ tối đa.

7. Triển vọng tương lai

7.1. Xu hướng phát triển trong 5 năm tới

Dự báo đến năm 2030, thị trường EdTech toàn cầu sẽ đạt 1 nghìn tỷ USD, trong đó Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì vị trí trong top 10 quốc gia tăng trưởng EdTech nhanh nhất thế giới.

Các xu hướng như học tập suốt đời, microlearning (học từng phần nhỏ), và giáo dục phi truyền thống sẽ trở thành mainstream. Các mô hình trường học AI, gia sư AI và chứng chỉ số được dự báo sẽ trở thành xu hướng tất yếu.

7.2. Vai trò của công nghệ mới nổi

Metaverse trong giáo dục được dự đoán sẽ tạo ra không gian học tập ảo hoàn toàn mới, nơi người học có thể tương tác và trải nghiệm học tập một cách sống động chưa từng có. Công nghệ Blockchain cũng sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc xác thực và bảo mật chứng chỉ điện tử.

Sự kết hợp giữa IoT, Big Data và AI sẽ tạo ra những hệ sinh thái giáo dục thông minh, có khả năng tự học và cải tiến liên tục để phục vụ nhu cầu học tập ngày càng đa dạng của người học.

7.3. Định hướng chính sách và đầu tư

Chính phủ Việt Nam đang đẩy mạnh Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2030, trong đó giáo dục là một trong ba trụ cột chính. Mục tiêu đến năm 2025, hơn 50% cơ sở giáo dục đại học sẽ cung cấp các chương trình đào tạo hình thức từ xa, trực tuyến.

Sự hỗ trợ này sẽ tạo ra động lực mạnh mẽ cho sự phát triển của giáo dục trực tuyến, đồng thời thu hút thêm nhiều đầu tư từ trong và ngoài nước vào lĩnh vực này.

Kết luận

Dạy và học trực tuyến tại Việt Nam đã vượt qua giai đoạn thử nghiệm để trở thành một xu hướng không thể đảo ngược. Từ con số ấn tượng 5 tỷ USD giá trị thị trường đến việc Việt Nam vươn lên vị trí thứ 2 thế giới về số người học trực tuyến, tất cả đều chứng minh sự phát triển vượt bậc của lĩnh vực này.

Sự kết hợp giữa công nghệ tiên tiến như AI, VR/AR, Blockchain và những phương pháp sư phạm hiện đại như Blended Learning, Gamification đang tạo ra một hệ sinh thái giáo dục hoàn toàn mới. Trong đó, vai trò của các đối tác công nghệ như Leandix với giải pháp Odoo ERP tích hợp AI trở nên vô cùng quan trọng, giúp các tổ chức giáo dục chuyển đổi số một cách hiệu quả và bền vững.

Mặc dù vẫn còn những thách thức về khoảng cách số, chất lượng giáo dục và bảo mật thông tin, nhưng với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ chính phủ, sự đầu tư của doanh nghiệp và nhận thức ngày càng cao của xã hội, giáo dục trực tuyến Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ.

Tương lai của giáo dục Việt Nam sẽ là sự hòa quyện hoàn hảo giữa truyền thống và hiện đại, giữa học trực tiếp và học trực tuyến, tạo ra một nền giáo dục toàn diện, linh hoạt và phù hợp với từng cá nhân. Đây chính là xu hướng không thể đảo ngược mà chúng ta đang chứng kiến và cần chuẩn bị để đón nhận.