Leandix
July 17, 2025
Việt Nam đang khẳng định vị thế là một trong những quốc gia dẫn đầu khu vực về công nghệ chuỗi khối (blockchain), với hơn 20 triệu người dân sở hữu tài sản mã hóa và đứng thứ 5 toàn cầu về mức độ chấp nhận tài sản số. Đặc biệt, với việc Chính phủ ban hành Chiến lược quốc gia về ứng dụng và phát triển công nghệ blockchain đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) đang đứng trước cơ hội vàng để tận dụng công nghệ này nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường.
Blockchain là một cơ sở dữ liệu phân tán cho phép người dùng tạo và duy trì các giao dịch an toàn trên nhiều máy tính, với đặc tính nổi bật là tính minh bạch, bảo mật cao và khả năng phân quyền. Đối với các doanh nghiệp SME, công nghệ này không chỉ giúp giảm thiểu chi phí trung gian mà còn tăng cường sự tin cậy trong các giao dịch thương mại.
Điểm nổi bật của blockchain là tính phi tập trung và sổ cái phân tán, giúp giảm rủi ro, chi phí trung gian và mở đường cho các ứng dụng phi tập trung. Khi áp dụng blockchain, doanh nghiệp SME có thể tiết kiệm thời gian và chi phí liên quan đến kiểm soát, đối soát dữ liệu, đồng thời tăng cường tính minh bạch của thông tin.
Theo nghiên cứu của Bain & Company kết hợp với Diễn đàn Kinh tế Thế giới, ứng dụng blockchain có thể mang lại lợi ích thương mại lên đến 1.000 tỷ USD, chủ yếu cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa và các thị trường mới nổi, trong đó có Việt Nam. Những tác động tích cực của công nghệ phân phối sổ cái được cảm nhận rõ nhất ở các SME, cho thấy “sức với” của blockchain đã vượt ra khỏi phạm vi các doanh nghiệp lớn.
Blockchain giúp SME trong nhiều khía cạnh: tăng tính minh bạch thông qua việc ghi lại dữ liệu một cách bất biến, giảm chi phí giao dịch bằng cách loại bỏ trung gian, nâng cao bảo mật dữ liệu và cải thiện chuỗi cung ứng từ quản lý hàng hóa đến truy xuất nguồn gốc. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các SME Việt Nam, những doanh nghiệp thường gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ tài chính truyền thống.
Việt Nam đã chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của hệ sinh thái blockchain với nhiều ứng dụng thực tiễn. Các ngân hàng lớn như BIDV, TPBank, VietinBank đã thử nghiệm thành công các giải pháp blockchain trong chuyển tiền liên ngân hàng và tài trợ thương mại. Vietcombank, HSBC Việt Nam, BIDV, HD Bank và MB đã tích hợp blockchain vào hệ thống ngân hàng số, nâng cao hiệu quả vận hành và tính bảo mật.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, các giải pháp như Fruitchain và TraceVerified cho phép truy xuất nguồn gốc thực phẩm, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người dùng về an toàn thực phẩm. Viettel đã ứng dụng blockchain trong quản lý hồ sơ sức khỏe cá nhân, lưu trữ thông tin đầy đủ lịch sử khám chữa bệnh của người dân.
Các doanh nghiệp SME có thể tham khảo mô hình của ONUSChain, một nền tảng blockchain dành cho người Việt với hệ sinh thái đầy đủ các ứng dụng giải quyết vấn đề lưu trữ và hạ tầng công nghệ. Thay vì tự xây dựng hệ thống, SME có thể kết nối với các nhà cung cấp dịch vụ chuỗi khối để tiết kiệm chi phí và thời gian triển khai.
Walmart đã chứng minh hiệu quả của blockchain trong quản lý chuỗi cung ứng, giảm thời gian truy xuất nguồn gốc sản phẩm từ 7 ngày xuống chỉ còn 2,2 giây. Mô hình này hoàn toàn có thể áp dụng cho các SME Việt Nam trong việc xây dựng chuỗi cung ứng minh bạch và hiệu quả.
Một trong những rào cản chính đối với các SME blockchain tại Việt Nam là thiếu khuôn khổ quy định rõ ràng. Mặc dù Chính phủ đã ban hành Chiến lược blockchain quốc gia, việc cụ thể hóa các quy định và tiêu chuẩn kỹ thuật vẫn cần thời gian. Sự không chắc chắn về quy định này có thể khiến các nhà đầu tư trong và ngoài nước do dự, giới hạn cơ hội tài trợ cho các startup.
Việc phát triển hệ sinh thái blockchain ở Việt Nam đang gặp nhiều thách thức do không có nhiều chuyên gia về blockchain, mức độ am hiểu của người dân về công nghệ này còn hạn chế. Chi phí nghiên cứu và đầu tư hạ tầng cao cũng đòi hỏi yêu cầu tích hợp, chuyển đổi đồng bộ với các hệ thống hiện có.
Blockchain đòi hỏi hệ thống hạ tầng lớn với nhiều mạng lưới máy chủ và các bên cùng tham gia. Tình trạng thiếu những chuyên gia blockchain có năng lực cũng là trở ngại lớn cho việc triển khai, khiến tiếp cận công nghệ này không hề dễ dàng đối với các SME.
Các nền tảng blockchain yêu cầu phí dịch vụ, điều này khiến việc mở rộng danh mục khách hàng và hiệu suất sử dụng dịch vụ gặp nhiều thách thức. Đặc biệt, việc triển khai blockchain tại các SME vẫn mang tính chất thí điểm và chưa có khung pháp lý hoàn chỉnh để bảo vệ quyền lợi các bên tham gia.
Các SME muốn ứng dụng blockchain vào hoạt động kinh doanh truyền thống nên có mô hình kinh doanh đã được chứng minh, nguồn doanh thu và dòng lợi nhuận ổn định. Theo khuyến nghị của các chuyên gia, doanh nghiệp không nên vội vàng áp dụng blockchain ngay từ đầu mà cần đánh giá kỹ lưỡng nhu cầu và khả năng tài chính.
Thay vì đầu tư xây dựng hệ thống blockchain riêng, SME có thể tận dụng các nền tảng có sẵn như NDAChain – nền tảng blockchain quốc gia do Trung tâm Dữ liệu quốc gia phát triển. Các doanh nghiệp có thể khai thác NDAChain để xây dựng dịch vụ số, ví định danh, giải pháp chống giả, nền tảng truy xuất hoặc cổng chứng thực số hóa.
Hợp đồng thông minh (smart contract) là một trong những ứng dụng thiết thực nhất của blockchain đối với SME. Các hợp đồng này hoạt động theo quy tắc “nếu… thì…” và được thực thi tự động khi các điều kiện được đáp ứng, giúp tiết kiệm chi phí và thời gian.
Đối với SME, hợp đồng thông minh mang lại lợi ích về quy trình tự động hóa, giảm phụ thuộc vào bên thứ ba như môi giới hay luật sư. Các SME có thể ứng dụng hợp đồng thông minh trong thanh toán, quản lý chuỗi cung ứng, và các dịch vụ tài chính khác.
Với Chiến lược blockchain quốc gia, Chính phủ đặt mục tiêu xây dựng 20 thương hiệu blockchain uy tín và duy trì vận hành tối thiểu 3 trung tâm thử nghiệm về blockchain. Các SME có thể tận dụng các chương trình hỗ trợ này để phát triển sản phẩm và dịch vụ blockchain.
Hiệp hội Blockchain Việt Nam đang thực hiện nhiều chương trình đào tạo và phổ biến kiến thức, tạo cơ hội cho các SME tiếp cận công nghệ một cách có hệ thống. Các doanh nghiệp cũng có thể tham gia các cuộc thi như “Tìm kiếm Tài năng Blockchain Việt Nam: VietChain Talents 2025” để học hỏi và kết nối.
Theo Chiến lược quốc gia, đến năm 2030, Việt Nam sẽ trở thành quốc gia thuộc nhóm dẫn đầu khu vực về blockchain. Thị trường blockchain Việt Nam được dự báo tăng trưởng hai con số giai đoạn 2023-2027, được thúc đẩy bởi nhu cầu từ các ngành chăm sóc sức khỏe, năng lượng, giao thông vận tải và sản xuất.
Sự kết hợp giữa blockchain và trí tuệ nhân tạo (AI) sẽ mở ra nhiều cơ hội mới cho SME. Các ứng dụng như tài sản thực tế số hóa (Real World Assets) được kỳ vọng sẽ chiếm 10% GDP toàn cầu vào năm 2030, tạo cơ hội lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Thị trường NFT toàn cầu dự kiến đạt 122,43 tỷ USD vào năm 2028, mở ra cơ hội cho SME trong việc số hóa tài sản và xây dựng mô hình kinh doanh mới. Các doanh nghiệp có thể tận dụng Web3 để giảm chi phí trung gian, tăng minh bạch và mở rộng cơ hội tiếp cận vốn thông qua các hình thức huy động vốn phi tập trung.
Với 1 trong 4 kỳ lân công nghệ của Việt Nam là Sky Mavis – công ty hoạt động trong lĩnh vực Web3, các SME có thể học hỏi kinh nghiệm và tận dụng hệ sinh thái đã được xây dựng để phát triển sản phẩm và dịch vụ của mình.
Blockchain không còn là khái niệm xa lạ mà đã trở thành công cụ thiết thực giúp các doanh nghiệp SME Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh và mở rộng thị trường. Với sự hỗ trợ mạnh mẽ từ Chính phủ thông qua Chiến lược quốc gia và các chương trình cụ thể, cùng với sự phát triển của hệ sinh thái blockchain trong nước, các SME đang có cơ hội vàng để chuyển đổi từ lý thuyết sang thực tiễn.
Tuy nhiên, thành công trong việc áp dụng blockchain đòi hỏi các doanh nghiệp phải có chiến lược rõ ràng, đầu tư vào nguồn nhân lực và tận dụng các hỗ trợ từ cộng đồng và chính phủ. Với những bước chuẩn bị kỹ lưỡng và lộ trình triển khai phù hợp, các SME Việt Nam hoàn toàn có thể khai thác tiềm năng to lớn của blockchain để phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.
Nguồn tham khảo:
Phát triển bởi Cánh Cam Solution.
Bản quyền © 2025. Đã đăng ký.